czwartek, 13 lipca 2017

między Platonem a portalem

Zwątpienia rozwiewa, odpowiada na pytania zanim zostaną zadane - wierzę więc wiernie, że cyfrowa sieć to miejsce, o którym marzyli

Platon
More
Machiavelli
Hobbes
Rousseau
Saint-Simon
Marks
Filozofia?
Czemu nie? 

Klik, klik, klik i już: Tomas More „Utopia” - każdy może czytać. Prawie 500 lat temu w lipcu More stracił głowę. Nie dla pięknej kobiety, ale dla idei. Był strażnikiem zasad. Chciał reform, a stanął przed wyborem: stanie po stronie króla albo na szafocie. 5 lipca 1535 roku poprosił kata: Pomóż mi wejść - zejdę sam. Zostało po nim wiele szacownych dzieł, których nikt nie czyta i jedna niepozorna książeczka, która go unieśmiertelniła.
Utopia rzuca na wyobraźnię nieprzeparty czar, wzywa nie tylko do burzenia murów, ale i do szukania świata, w którym rządzi prawo i sprawiedliwość. Nie tak jednak, jak w koncepcji Platona, gdzie rządzący wszystko wiedzą lepiej. Nawet jak wychowywać lepiej dzieci i jak dobierać ludzi w pary, żeby płodzili dzieci lepsze... Można zatem uznać za happy end fakt, że Atlantyda pogrążyła się w bezkresnych otchłaniach morskich i pozostała po niej jedynie nazwa oceanu.
Z nazwami to jednak dziwna sprawa. Na Starym Mieście w Lublinie, nieopodal Teatru Starego mamy restauracje Złoty osioł oraz Mandragora. Knajpiani goście ani pomyślą, że to tytuły sztuk Machiavellego. Po nim samym została ulubiona wymówka despotów "cel uświęca środki" i niejasne wspomnienie "Księcia".
Może komendant Vimes ze "Świata Dysku" Pratchetta wzorował się właśnie na nim? Wszak pyta wciąż: Quis custodiet ipsos custodes – "kto strzeże samych strażników?". To pytanie powraca teraz w globalnej sieci i w świecie kelnerów podsłuchujących ministrów oraz mediów publikujących intymne zwierzenia celebrytów. W powszechnym przekonaniu Internet to ziszczone marzenie o Utopii. Cyberprzestrzeń pozornie zrównała wszystkich i zniszczyła nawyk myślenia - wystarczy klikać.




5 komentarzy:

  1. Zapowiada sie całkiem przyjemna lektura na wakacje

    OdpowiedzUsuń
  2. Utopia czasami może nieźle zamieszać.

    OdpowiedzUsuń
  3. Cyberprzestrzeń niestety zawładnęła nami...

    OdpowiedzUsuń
  4. Ciekawie. Nigdy się nad tym nie zastanawiałam, ale warto to zrobić.

    OdpowiedzUsuń
  5. czytałam Księcia - niełatwa lektura

    OdpowiedzUsuń